Rreth projektit
Shqipëria aplikoi zyrtarisht për anëtarësim në BE në vitin 2009 dhe ka qenë një vend kandidat që nga viti 2014. Vendi ka bërë përparim të rëndësishëm në rrugëtimin e tij të integrimit në BE, por ka ende shumë hapa për të ndjekur, veçanërisht në fusha të tilla si sundimi i ligjit, reforma në drejtësi, korrupsioni, krimi i organizuar dhe të drejtat e njeriut. Në korrik 2022 nisën negociatat e anëtarësimit në BE dhe tani Shqipërisë i duhet të shkojë drejt anëtarësimit të plotë duke përmbushur të gjitha standardet në çdo grup dhe kapitull, duke përfshirë miratimin e reformave kyçe dhe zbatimin e legjislacionit dhe institucioneve të nevojshme.
Në këtë kontekst, roli i shoqërisë civile është thelbësor për të siguruar që procesi i integrimit në BE të jetë transparent, gjithëpërfshirës dhe i përgjegjshëm. OSHC-të janë vëzhgues kritikë, avokatë dhe ofrues shërbimesh, që punojnë për të promovuar të drejtat e njeriut, demokracinë dhe sundimin e ligjit, si dhe për të mbajtur përgjegjës qeverinë dhe palët e tjera të interesuara. OShC-të gjithashtu luajnë një rol vendimtar në nxitjen e dialogut dhe bashkëpunimit ndërmjet aktorëve dhe komuniteteve të ndryshme, promovimin e edukimit dhe ndërgjegjësimit qytetar dhe mbështetjen e zhvillimit social dhe ekonomik të vendit.
Faqja jonë synon të ofrojë informacion, analizë dhe burime mbi procesin e zgjerimit të Shqipërisë në BE, të fokusuar në Cluster 1 “Bazat së pari” dhe rolin e shoqërisë civile në këtë proces. Ne do t’ju mbajmë të përditësuar për zhvillimet, të rejat dhe ngjarjet më të fundit në lidhje me integrimin e Shqipërisë në BE, duke përfshirë raportet e progresit, negociatat e anëtarësimit dhe zbatimin e axhendës së reformave. Ne do të prezantojmë gjithashtu punën e OSHC-ve shqiptare, projektet dhe iniciativat e tyre dhe do të theksojmë kontributin e tyre në procesin e integrimit në BE.
Faqja jonë shërben gjithashtu si një platformë për rrjetëzim, shkëmbim dhe bashkëpunim midis aktorëve të ndryshëm të interesuar për integrimin e Shqipërisë në BE, duke përfshirë OSHC-të, politikëbërësit, ekspertët, akademikët dhe publikun e gjerë. Ne ju inkurajojmë të angazhoheni me ne, të ndani pikëpamjet dhe përvojat tuaja dhe të kontribuoni në debatin dhe dialogun mbi zgjerimin e BE-së dhe shoqërinë civile në Shqipëri.
Rreth projektit
Objektivi i përgjithshëm i projektit është të mbështesë negociatat e anëtarësimit të Shqipërisë në BE në lidhje me kapitujt e Cluster One (themeloret së pari) përmes përmirësimit të debatit të politikave dhe forcimit të llogaridhënies dhe rolit të OSHC-ve në proces.
Grupi i Bazave përmban kapitujt e mëposhtëm:
23 – Gjyqësori dhe të drejtat themelore,
24 – Drejtësia, Liria dhe Siguria,
5 – Prokurimi publik,
18 – Statistikat, dhe
32 – Kontrolli financiar,
si dhe kriteret ekonomike; funksionimin e institucioneve demokratike dhe reformën e administratës publike.
Ky Cluster do të hapet i pari dhe do të mbyllet i fundit.
Objektivat
Mbështetja e institucioneve publike të përfshira në negociatat me BE-në
Mbështetja e institucioneve publike të përfshira në negociatat me BE-në për Cluster 1, përmes ofrimit të ekspertizës dhe advokimit të politikave.
Forcimi i llogaridhënies dhe përgjegjshmërisë
Forcimi i llogaridhënies dhe përgjegjshmërisë të institucioneve publike të përfshira në procesin e negociatave me BE-në në Përmbushjen e Cluster 1 dhe ecurinë e përgjithshme të negociatave.
Forcimi i njohurive dhe përfshirjes së komunitetit profesional
Forcimi i njohurive dhe përfshirjes së komunitetit profesional, grupeve të interesit dhe publikut në proceset dhe rezultatet që kanë të bëjnë me negociatat për Cluster 1.
Forcimi i rolit të përgjithshëm dhe vizibilitetit të OShC-ve shqiptare
Forcimi i rolit të përgjithshëm dhe vizibilitetit të OShC-ve shqiptare në procesin e negociatave me BE-në.
Nevoja për zbatimin e projektit
1. Pavarësisht rëndësisë politike të mbështetjes popullore për procesin, anëtarësimi në BE është mbi të gjitha një proces që përfshin së pari përgatitjen e vendit aspirues për të zbatuar acquis të BE-së. Në përgjithësi, kjo mbetet pak e njohur për qytetarët, grupet dhe palët e ndryshme të interesit. Si i tillë, procesi i integrimit në BE në Shqipëri është kuadratuar si shumë teknik dhe i kuptueshëm vetëm nga ekspertë për çështjet e BE-së.
2. Deri më tani, burimi kryesor i informacionit për publikun mbi procesin e integrimit në BE kanë qenë Progres Raportet e KE. Sidoqoftë, këto raporte zakonisht kanë pasur pak jehonë në opinionin publik dhe rezultatet e tyre nuk janë përdorur nga media apo OSHC-të për të advokuar debatin publik.
3. Media shqiptare gjithashtu nuk ka arritur të ndjekë promovimin e debatit mbi përparimin e vendit bazuar në Progres Raportet, përveç aspekteve të caktuara që lidhen me kriteret politike si zgjedhjet dhe kohët e fundit reformën në sektorin e drejtësisë. Kjo ka pasur efekte negative në procesin e llogaridhënies dhe rrallë institucionet përkatëse dhe zyrtarët e zgjedhur janë sfiduar në debatin publik lidhur me rezultatet e dobëta të arritura deri më tani.
4. Gjatë dekadës nga aplikimi i Shqipërisë si vend kandidat në BE në 2009, deri në vendimin e Këshillit Evropian për hapjen e negociatave të pranimit në Mars 2020, deklaratat dhe premtimet politike nuk kanë korresponduar me zbatimin e tyre. Modeli i dështimit për të përmbushur pak detyrime dhe rekomandime të BE-së, e ka zvarritur për kaq gjatë procesin e Shqipërisë për hapjen e negociatave.
5. Angazhimi i OSHC-ve në procesin e integrimit me BE ka qenë i rëndësishëm në Shqipëri, por deri më tani veprimi i OShC-ve në këtë drejtim ka qenë i fragmentuar dhe i ndërprerë. Hapja e negociatave të pranimit dhe proceset pasuese kërkojnë një fokus dhe vazhdimësi të shtuar të veprimit, veçanërisht në lidhje me sigurimin e llogaridhënies së institucioneve politike dhe publike, e cila mbetet një nga hallkat më të dobëta.
6. Negociatat me BE-në janë një proces sfidues, duke krijuar një presion të madh në institucionet publike, të cilat do të ofrojnë zbatimin e udhërrëfyesve dhe planeve të veprimit të dakordësuara si dhe arritjen e standardeve. Me qëllim që metodologjia e re të japë rezultate dhe të sigurojë negociata dhe reforma të suksesshme, procesi duhet të përputhet me mobilizimin e kapaciteteve të përshtatshme.
Rezultatet e pritshme
- Rritje e njohurive dhe ndërgjegjësimit mbi proceset dhe rezultatet që lidhen me negociatat për Cluster 1 të vendimmarrësve përkatës dhe palëve të interesit.2. Një debat i mirëinformuar mbi çështjet, rolet dhe përgjegjësitë përkatëse të institucioneve publike të përfshira.3. Përfshirje proaktive komuniteteve profesionale dhe institucioneve publike në procesin e negociatave të Cluster 1.4. Forcimi i llogaridhënies së institucioneve publike për realizimin e procesit të negociatave për Cluster 1.5. Forcimi i pjesëmarrjes dhe rolit të kapaciteteve të shoqërisë civile në procesin e negociatave të Cluster 1.
Target group
- Institucionet publike të përfshira në procesin e negociatave me BE-në dhe negociatat për Cluster 1.
- Komuniteti kërkimor dhe akademia
- Organizatat e shoqërisë civile
- Media
Organizatat partnere
- Komiteti Shqiptar i Helsinkit (https://ahc.org.al)
- Qendra për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisjes (http://csdgalbania.org)
- Instituti Shqiptar i Shkencës (http://ais.al/new/)
- Instituti i Studimeve Politike (https://isp.com.al)
